Mogą cię zainteresować
FUNDUSZE NA CZASIE
Dlaczego warto inwestować w fundusze z niskimi opłatami?
Jednym z czynników wpływających na ostateczną stopę zwrotu uzyskaną przez inwestora są koszty. Wśród nich największe znaczenie ma opłata stała za zarządzanie, która jest naliczana każdego dnia, pomniejszając bieżącą wartość jednostki funduszu.
Wyniki funduszy inwestycyjnych zależą od wielu czynników:
-
wyboru klasy aktywów, w oparciu o które zbudowany jest portfel inwestycyjny funduszu;
-
sytuacji rynkowej dotyczącej poszczególnych klas aktywów;
-
strategii funduszu która jest realizowana przez zarządzających;
-
podejścia do ryzyka walutowego
-
kosztów funduszu, w tym pobieranych opłat za zarządzanie.
Jednym z kluczowych czynników, który powinien decydować o tym, jaki fundusz wybrać… są koszty. Z danych statystycznych wynika wprawdzie, że nie zawsze taniej równa się lepiej, gdyż na rynku są fundusze, które biją benchmarki, dostarczając wyższe stopy zwrotu od indeksów giełdowych. To jednak za tanimi funduszami przemawia fakt, że nie ma gwarancji, że fundusze wypracowujące ponadprzeciętne wyniki, utrzymają je w kolejnych okresach. A niskie koszty bez względu na warunki rynkowe będą wspierać ich wyniki.
Ile kosztują fundusze?
Wysokość kosztów w dużej mierze zależy od wybranego typu funduszu. Podstawowa zasada jest taka, że im fundusz jest bardziej agresywny i tym samym ma wyższy potencjał stóp zwrotu, tym wyższą opłatę pobiera. Wraz ze zmniejszaniem tego ryzyka, ale i potencjału stóp zwrotu – jej poziom maleje.
Ze względu na niższy poziom ryzyka i oczekiwanej stopy zwrotu, najtańsze są fundusze dłużne. Pobierają one opłatę stałą na średnim poziomie 0,7% w skali roku, przy czym najtańsze średnio 0,2%, a najdroższe – średnio 1,5%. Najdroższe są natomiast fundusze akcyjne, które pobierają średnio 1,8% rocznie opłaty stałej.
*MAKS: od 2022 roku zgodnie z Rozporządzeniem Ministerstwa Finansów maksymalny poziom opłaty za zarządzanie nie może przekraczać 2% w skali roku.
Dlaczego niskie opłaty są ważne?
Przykład: Przy założeniu, że fundusz zarabia rocznie 6% brutto (czyli przed naliczeniem opłaty), po 10. latach przy zerowych kosztach zyskuje 79%, ale już przy kosztach 1% - zysk wynosi 63%, a opłacie na poziomie 2% - zyskuje 48%. Przy wydłużeniu horyzontu do 20. lat, te różnice są jeszcze większe.
Wysokość kosztów ma duży wpływ na stopę zwrotu z inwestycji, ponieważ są pobierane niezależnie od wypracowanych wyników funduszu. Im wynik funduszu jest wyższy, tym wpływ kosztów jest mniej odczuwalny. Może się jednak zdarzyć, że sam fundusz wypracuje niewielki zysk (brutto), ale po odliczeniu kosztów ponosi stratę. Wpływ poziomu opłat za zarządzanie na wyniki najlepiej widać w dłuższych horyzontach.
Stopa zwrotu nie jest gwarantowana. Gdyby stopa zwrotu uległa zmianie, wyniki
mogłyby
się różnić od przedstawionych. Podana wartość końcowa jest po uwzględnieniu kosztów. Ten przykład
nie
reprezentuje żadnej konkretnej inwestycji i nie uwzględnia inflacji. Między produktami
inwestycyjnymi
mogą
występować inne istotne różnice, które należy rozważyć przed dokonaniem inwestycji. W wyliczeniach
nie są uwzględnione pozostałe opłaty obciążające aktywa.
Który fundusz jest tani?
Tani fundusz to taki, który pobiera niskie opłaty za zarządzanie, a pozostałe koszty nie obciążają nadmiernie aktywów. Nie ma z góry określonych poziomów opłat, przy których można powiedzieć, że fundusz jest tani. Dlatego Analizy Online przygotowały własne narzędzie pomocne w ustaleniu, czy dany fundusz ma niskie koszty.
Metodologia „tanich funduszy” wg Analizy Online:
-
Fundusze zostały podzielone na 7 segmentów: surowcowe, akcyjne, absolutnej stopy zwrotu, mieszane, dłużne, dłużne korporacyjne oraz dłużne krótkoterminowe.
-
„Tani fundusz” nie pobiera opłaty zmiennej za sukces.
-
„Tani fundusz” to taki, który pobiera stałą opłatę za zarządzanie równą lub niższą od ustalonego poziomu (patrz niżej).
-
Poziom opłat bieżących, czyli wszystkich kosztów obciążających aktywa funduszu nie przekracza więcej niż o 0,2 pkt proc. limitu dla stałej opłaty za zarządzanie.
Reklama
Fundusze surowcowe
1,0%
stała opłata za zarządzanie
1,2%
opłata bieżąca
Fundusze akcji
1,0%
stała opłata za zarządzanie
1,2%
opłata bieżąca
Fundusze absolute return
0,8%
stała opłata za zarządzanie
1,0%
opłata bieżąca
Fundusze mieszane
0,8%
stała opłata za zarządzanie
1,0%
opłata bieżąca
Fundusze dłużne korporacyjne
0,8%
stała opłata za zarządzanie
1,0%
opłata bieżąca
Fundusze dłużne
0,6%
stała opłata za zarządzanie
0,8%
opłata bieżąca
Fundusze dłużne "krótkoterminowe"
0,5%
stała opłata za zarządzanie
0,7%
opłata bieżąca
Fundusze polskich papierów skarbowych oraz fundusze polskich papierów dłużnych uniwersalne
Reklama
Fundusze otwarte z niskimi opłatami
Obecnie warunki „taniego funduszu” spełnia około 30 funduszy otwartych.
Uwaga!Analizą zostały objęte jedynie szeroko dostępne jednostki główne funduszy. Często TFI oferują dodatkowo rożne jednostki specjalne oferowane np. w ramach programów emerytalnych, które mają ustalone niższe progi opłat.
Na koniec czerwca 2022 roku na 715 funduszy otwartych warunki „taniego funduszu" spełniały 32 fundusze.
Fundusze akcji
0,89%
Opłata bieżąca
1,20%
Opłata bieżąca
1,05%
Opłata bieżąca
0,70%
Opłata bieżąca
0,79%
Opłata bieżąca
1,08%
Opłata bieżąca
1,00%
Opłata bieżąca
1,15%
Opłata bieżąca
0,85%
Opłata bieżąca
0,96%
Opłata bieżąca
0,86%
Opłata bieżąca
0,96%
Opłata bieżąca
Fundusze dłużne
0,66%
Opłata bieżąca
0,69%
Opłata bieżąca
0,64%
Opłata bieżąca
Fundusze dłużne krótkoterminowe
0,50%
Opłata bieżąca
0,69%
Opłata bieżąca
0,60%
Opłata bieżąca
0,50%
Opłata bieżąca
Fundusze dłużne korporacyjne
0,90%
Opłata bieżąca
0,91%
Opłata bieżąca
0,90%
Opłata bieżąca
Zagraniczne fundusze z niskimi opłatami
Obecnie warunki „taniego funduszu” spełnia kilkadziesiąt funduszy zagranicznych.
Uwaga!Analizą zostały objęte wszystkie oferowane w Polsce (zgodnie z aktualną wiedzą Analiz Online) klasy tytułów uczestnictwa funduszy. Często instytucje oferują rożne typy jednostek, zarówno w podziale na różne waluty, sposób wypłaty zysków (dywidendowe / akumulacyjne) czy uzależnione od typu klienta / dystrybutora.
Rodzaje opłat w funduszach
Opłaty te naliczane są w każdym dniu wyceny, wpływając bezpośrednio na osiągane przez fundusz wyniki. Jest to procent pobierany od zainwestowanych środków w skali roku. Jej wysokość może znacząco różnić się między funduszami. W praktyce im wyższy potencjał zysku i bardziej agresywna strategia, tym wyższa jest także ta opłata. To dlatego jednymi z najdroższych funduszy są fundusze akcyjne.
Opłata ta jest pobierana w momencie nabycia jednostek uczestnictwa i wpłacania środków na rachunek funduszu. Podaje się ją jako procent pobierany od wpłaconej kwoty, a jej wysokość zależy m.in. od rodzaju funduszu (zazwyczaj im bardziej agresywny produkt, tym jest ona wyższa) ale przede wszystkim od podejścia samego dystrybutora (który może z niej zrezygnować). Opłaty manipulacyjnej można uniknąć na przykład poprzez korzystanie z platform internetowych (dla przykładu na platformie KupFundusz.pl nie są pobierane).
Jest to kolejna rzadko spotykana opłata. TFI przeznacza ją na pokrycie kosztów zamiany lub konwersji pomiędzy subfunduszami.
Opłata ta jest pobierana przy zamianie/konwersji z funduszu o niższej opłacie dystrybucyjnej do funduszu o wyższej opłacie. Wysokość opłat jest podawana przez fundusz w prospekcie informacyjnym, a także w innych materiałach informacyjnych.
Opłata tego rodzaju występuje dość rzadko. Dotyczy najczęściej długoterminowych programów systematycznego oszczędzania lub programów, gdzie występuje jedna wpłata, a ich czas trwania jest ściśle określony. Pobierana jest w momencie umorzenia jednostek uczestnictwa funduszu.
Jest ona najczęściej pobierana wtedy, gdy zarządzającym uda się spełnić konkretne kryteria odnośnie wyników – domyślnie są one pozytywne dla inwestorów, stąd „success” w nazwie. Można rozróżnić kilka mechanizmów naliczania opłaty za sukces. Wśród nich najpopularniejsze to:
- Wynik wyższy od konkretnej stawki – najprostsza metoda. Jeżeli zarządzającym uda się wypracować nadwyżkę ponad określony wynik w danym okresie rozliczeniowym, wtedy TFI pobiera pewną część tej nadwyżki. Oceniając politykę kosztową produktu, powinniśmy przede wszystkim ocenić poziom stawki, powyżej której dodatkowe koszty się materializują. Im jest ona bardziej ambitna (czyli wyższa), tym lepiej z perspektywy klienta. Jednocześnie jej poziom powinien korespondować z profilem ryzyka produktu (im bardziej bezpieczny, tym niższy poziom).
- Wynik wyższy od benchmarku – próg, powyżej którego pobierana jest opłata zmienna, jest „płynny” – uzależniony jest od tego, w jaki sposób kształtował się benchmark funduszu w danym okresie. Wymusza to na zarządzających realną rywalizację z rynkiem i osiąganie relatywnie wyższych wyników. Może też dojść do paradoksalnej sytuacji – fundusz odnotuje stratę, ale będąc lepszym od rynku, naliczy opłatę za sukces. Trzeba jednak zaznaczyć, że TFI mogą ustalać benchmarki w dosyć swobodny sposób, co może skutkować przyjęciem mało ambitnego (tj. łatwego do pobicia) wzorca.
- Wzrost wartości jednostki/certyfikatu – mechanizm naliczania nie zależy od żadnej konkretnej stawki lub kształtowania się benchmarku. Liczy się tylko, czy w zadanym okresie wartość jednostki/certyfikatu wzrosła – jeżeli tak, TFI „zabiera” część tego wzrostu dla siebie.
- Zasada high-water mark (HWM) – wtedy opłata jest pobierana w sytuacji, gdy wartość certyfikatu ustanawia nowe, historyczne maksimum. TFI zarabia tylko wtedy, gdy i inwestor zarabia. W praktyce opłata ta funkcjonuje zazwyczaj w tzw. funduszach bezpiecznych, których wycena powoli, ale systematycznie rośnie. Zatem nie jest to szczególnie trudne kryterium do spełnienia.
Rodzaje wskaźników do oceny poziomu kosztów
Najlepsza miara stosowana do oceny rzeczywistego poziomu kosztów w funduszach inwestycyjnych. Wskaźnik informuje nas on o tym, jaki rzeczywisty procent aktywów funduszu pochłonęły w danym okresie sprawozdawczym koszty o charakterze operacyjnym skorygowane o koszty odsetek, ujemne różnice kursowe oraz koszty pokrywane przez TFI.
Publikowane w dokumencie Kluczowe Informacje dla Inwestorów (KIID) – zawierają wszystkie opłaty i koszty pobierane z aktywów funduszu, w tym m. in.: opłatę za zarządzanie, wszystkie koszty niezwiązane bezpośrednio z działalnością inwestycyjną (np. prowadzenie rachunku przez depozytariusza) oraz opłaty transakcyjne. Z opłat bieżących wyłączone są m.in. opłaty dystrybucyjne oraz opłaty za wyniki. To odróżnia je od wskaźnika TER (total expense ratio). W efekcie, w przypadku funduszy, w których opłata za sukces ma duży udział w opłacie za zarządzanie, jest ona odzwiercieldona jedynie w TER (w KIID prezentowana jest oddzielnie jako "opłata za wynik").
W formie jednej wartości liczbowej (zarówno w ujęciu kwotowym jak i procentowym) pokazuje wpływ kosztów poniesionych w określonym horyzoncie (1 rok, 3 lata, na koniec zalecanego okresu utrzymywania inwestycji) na zwrot z inwestycji.
Dbamy o twoją prywatność
Strona Analizy.pl używa plików cookies i przetwarza dane w celu zapewnienia prawidłowego działania
serwisu i poprawy jakości świadczonych usług oraz w celach analitycznych, statystycznych i
marketingowych. Szanujemy Twoją prywatność, dlatego używamy plików cookies tylko za Twoją zgodą. Wybierz
Ustawienia, aby zapoznać się ze szczegółami i zarządzać opcjami. Możesz dostosować swoje preferencje w
każdym momencie na stronie Ustawienia prywatności. Aby uzyskać więcej informacji zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.
Zapisz się na Newsletter
Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.
